Over Vermeer, Spinvis en het Meisje met de parel

Voor veel bekende schilderijen kun je blind worden. Dan is het beeld zo bekend, dat het moeilijk wordt er nog echt naar te kijken. Alsof het een vaak herhaalde reclame is, die je gedachteloos consumeert. Neem nu het ‘Meisje met de parel’ van Johannes Vermeer. Een schilderij dat plek heeft in ons collectieve geheugen. Spinvis werpt er een nieuw licht op. Kijk met je ogen dicht.

Spinvis lofzang op het Meisje met de parel uit 1665-1667, hebben we te danken aan het Mauritshuis. Dit museum in Den Haag ontpopt zich als een waar platenlabel. In het kader van Bekijk het Maurtitshuis met je oren, nodigen ze muzikanten uit om liedjes te maken bij een schilderij naar keuze.
Erik de Jong, als muzikant opererend onder de naam Spinvis, is de eerste artiest die voor het Mauritshuis aan de slag is gegaan. Nu ben ik bevooroordeeld als het om deze zanger gaat, want ja, ik ben fan. Zijn muziek en poëtische teksten vinden zogezegd hun weerklank in mij.

Oog in oog met de eeuwigheid
Spinvis neemt ons in het nummer Parel mee naar het schilderij. We horen eerst de geluiden van de straat. Dan zet een ensemble (Het Nederlands Kamerkoor) in. Een ietwat plechtige, museale sfeer ontstaat. We komen oog in oog te staan met de eeuwigheid, zo lijkt het.
Een korte pauze en het vertrouwde stemgeluid van Spinvis klinkt. Hij benoemt, beschouwt en bedenkt. Zoals alleen Spinvis dat kan. Luister en kijk mee:

Tekst gaat door onder de video

Hoge verwachtingen
Wat mij betreft heeft Spinvis zichzelf met dit nummer overtroffen. Hij bezingt een iconisch schilderij, iets dat iedereen kent. Dat brengt een risico met zich mee. De verwachtingen liggen hoog.
Spinvis stelt niet teleur. Want hoewel niemand weet wie het meisje op dit schilderij was, geeft hij haar een verhaal. Een leven. Context. Lading.

Het Meisje met de parel krijgt een leven

Glimlach
Hij bezingt ook het fenomeen dat het schilderij is. De toeristen die zich dagelijks voor dit iconische werk verdringen. Dat je de beeltenis zomaar ergens kan tegenkomen. “(…) Op souvenirs en paraplu’s (…)” Mede mogelijk gemaakt door de museumwinkel.
Of nog mooier: “Zie je in een winkelstraat – Als je net de hoek omslaat – In elke glimlach.”

Maar ook los van de tekst tilt dit lied het schilderij op. Zijn muzikale begeleiding is verfijnd, complementair aan het vakmanschap van meester schilder Johannes Vermeer. Bescheiden, gebalanceerd en tijdloos.

Geen parel?
Saillant detail is alleen wel dat het juweel op het schilderij misschien, volgens wetenschappelijke analyse, helemaal geen parel is. Het had tot de jaren ‘90 van de 20e eeuw niet eens een officiële titel! Blijkbaar zag Vermeer er zelf niet direct het topstuk in dat wij, de aanschouwers er -terecht (!)- van hebben gemaakt.

‘Bekijk het Mauritshuis met je oren’ heeft naast Spinvis ook andere muzikanten aan het werk gezet. De eerstvolgende in de rij is zangeres Merol. Ik ben benieuwd welk schilderij zij me gaat laten horen.

Vertel me meer!
Link: Website Mauritshuis
Link: Website Spinvis

Tags: den haag, mauritshuis, museum, muziek, spinvis, vermeer
Geplaatst op: januari 17, 2020